Tuğçe Öztürk Almaç / Avukat

Aile arabuluculuğu ve terapi işbirliğinin en önemli tarafı özellikle boşanma ve sonuçları konusunda arabulucular ve terapistlerin beraber çalışması gerekliliğidir. Aile arabulucuları terapist değildir ve olmamalıdırlar da. Fakat boşanmaya neden olan eşler arasındaki sorunların hukuki tarafı ile arabulucular ilgilenirken eşlerin kendi ve çocukları ile ilgili geleceklerinin yeniden inşası açısından da terapistler yardımcı olabilecektir.

 

Aile arabuluculuğunda müzakere edilecek en önemli konulardan biri çocukların durumudur. Boşanmaya bir anda karar verilmediği gibi, boşanma kararı alındığında da hemen uygulanması genelde zordur. Bu nedenle çift ler önce mevcut ilişkilerini müzakere etmelidirler. Söz konusu müzakereye çift ler evli çift  olmak ve ebeveyn olmak arasındaki farkları bularak başlayabilirler.

 

Özellikle biz kadınlar genelde anne olduğumuz günden itibaren kadın olmayı biraz geri plana atarız. O kadar uzun süre bize muhtaç olan bir canlı ile baş başa kalırız ki sanki bundan sonra hep anne olarak kalacağız gibi gelir bize. Bazen anne olmak, eş olmak ve çalışan kadın olmak arasındaki farkı kaçırırız.

 

O nedenle bebeği küçükken işe başlayan, ya da uzun süre doğum izni almayan kadınlara karşı hep bir ‘cık cık’ sesleri yükselir. Ya da annelik ile meşgulken eşimizin beklentilerini görmezden geliriz. Ama gerçek çok başkadır. Kadın önce kadındır, ayrı bir karakteri kimliği vardır. Sonra tüm o özelliklerine annelik eklenir ve bu kalıptan çıkmak bazen çok uzun yıllar alır.

 

Boşanmada ebeveynliğin yeniden müzakeresi yasal kapsamı ve psikolojik kapsamı ayrılmaz bir parçadır. Eşler velayet ve benzeri birçok sorunu çözmek için büyük mücadele ederler. Kadınlar genelde çocuklar konusunda çok daha hassas davranırlar. Erkekler ise tek başına velayet hususunda ne yapacakları konusunda kararsızdırlar. Ama özünde bu mücadele çocuğun üstün yararından ziyade kendi aralarında anlaşamamaları ile ilgilidir. Kısacası boşanan çift  olmak ile ebeveyn olmak bambaşka statülerdir.

 

Eşler geçmişte ya da yakın zamanda yaşadığı tüm duyguları çocuklar ile paylaşmak için çabalarlar. Eşlerin kendi sorunlarına çocuklarını ortak etmesi ya da taraf bulması boşanma sürecinin en tatlı başarısıdır. Hâlbuki iki ebeveynin artık anlaşamıyor olması çocuklarının taraf tutmasını ya da bir tarafı daha az sevmesini gerektirmez. Çocuktan taraf olmasını beklemek ona yapılacak en büyük haksızlıktır.

 

Çünkü çocuğun diğer yarısını da öteki ebeveyni oluşturmaktadır. Arabuluculukte ebeveynliği yeniden müzakere etmek tarafl arın yeni rollerinin belirlenmesi açısından da oldukça önemlidir. Çocuk kiminle hangi sürelerde ne şekilde birlikte olacak, masrafl arı kim ne şekilde karşılayacak gibi sorunların çözüme kavuşturulması gerekmektedir. Yeni ya da sorunlu olan tüm hususların müzakere edilerek tanımlanması bir sonraki süreç için büyük kolaylık sağlar.

 

Müzakere edilip anlaşılan hususlar aksi bir durum olmadıkça yeni sorun olarak tarafl arın karşısına gelmeyecektir. Bu nedenle planın dikkatlice hazırlanıp görüşülmesi gerekir. İlk aşamada tarafl ardan beklenen kendi sorunlarına odaklanmaları ve müzakereye bu noktadan başlamalarıdır. Daha sonra müzakere konularına her bir ebeveynin diğeri ile ve çocuk ile ilişkisini içeren ayrı hususlar eklenecektir.

 

Aslında maharet burada gizlidir. Zira ebeveyn ile çocuk arasındaki ilişki ve birbirleri arasındaki ilişki hemen hemen her evlilikte birbirine dolanmaktadır. Bazen doğal olarak çözülür bazen de boşanma yoluyla. Önce eşler arasındaki yeni ilişkinin adını koymalı, buna uygun sınırları çizmeli ardından boşansalar bile hala bir aile olduklarını unutmamalıdırlar. Eşler arasındaki yeni sınır ve tanımlamalar çocuklarının üstün yararı açısından da oldukça önemlidir.