Rusya'ya 'domates' tepkisi

TÜRKİYE'nin örtü altı sebze üretim merkezi Antalya'da, yeni üretim ve ihracat sezonu açılırken, sektör temsilcileri bir araya geldi. Domates ihracatı yasağıyla ilgili Rusya'da, her 10 günde bir yapılan açıklamalardan yorulduklarını belirten sektör temsilcileri, ne yapacaklarını şaşırdıklarını dile getirerek, duruma tepki gösterdi.

Antalya Ticaret Borsası (ATB), "Yaş Meyve Sebze Sektörü Sezona Başlarken" başlıklı bir toplantı düzenledi. Toplantıya Tarım İl Müdürlüğü, Karantina Müdürlüğü, ziraat odaları, Antalya ve ilçe ticaret borsaları, Hal Müdürlüğü, Ziraat Mühendisleri Odası, tüccarlar, komisyoncular, pazarcılar, oda ve derneklerin temsilcileri katıldı.

Sektör temsilcileriyle yeni sezon öncesi sorunların ele alındığı toplantıyı değerlendiren ATB Başkanı Ali Çandır, Rusya'nın geçen yıl başlattığı ve halen devam eden domates yasağı nedeniyle bu yıl üretimde yüzde 10-15'lik düşüş yaşandığını söyledi. TÜİK verilerine göre, Türkiye'de yılda 12 milyon ton domates üretimi yapıldığını belirten Çandır, bunun sadece yüzde 4'ünün yani 480 bin tonunun ihraç edilebildiğini söyledi. Rusya'nın 50 bin ton domates alımı ve 4 firma sınırıyla ilgili yeni açıklamalarını değerlendiren Çandır, "Bunlar modern seralarda üretim yapan firmalar. Rus tarafının kontrollü üretim yapıldığı ürün talebiyle örtüşüyor. Ama biz bunun sağlıklı rekabet koşullarına uygun olmadığını düşünüyoruz. Bizim hemen hemen bütün ürettiğimiz ürünler ihracata gidebilecek kapasitede" dedi.

Domates dışında nar ve kabakta da Rusya'nın uyguladığı yasağın kalkmadığını vurgulayan Çandır, "Bir an önce kalkmasını bekliyoruz. Tıkalı olan her yol bizim için sıkıntı doğuracaktır. Geçen yıl iki ülke arasındaki ilişkilerde bu yasakların tamamen kalkacağı konusunda hemfikirdik. Üretici de o doğrultuda üretimini yaptı, pazarlamacı ve ihracatçı da aynı çalışmayı yaptı. Şu an bu yasakların hala devam ediyor olması ticaretimizin önünde önemli bir engel" diye konuştu.

'NE YAPACAĞIMIZI ŞAŞIRDIK'

Tarım sektöründe yaşanan başlıca sorunların nedeni olarak bakanlıkla sektör temsilcileri arasındaki kopukluğu gösteren Antalya Komisyoncular Derneği Başkanı Nevzat Akcan, şunları söyledi:

"Bakanlık kanun çıkarırken, düzenlemeler yaparken sektör temsilcilerine sormuyor. Sektörün görüşlerini alarak hareket etse bu sıkıntılar kesinlikle olmaz. Ayrıca Rusya pazarı için her 10 günde bir basın açıklaması, haberler yapılıyor ve biz bu işlerden yorulduk. Yarın ne yapacağımızı şaşırdık. Şu an ürün az olduğu, yeni başladığından suni rakamlar var ama ürün bollaştığında daha beter olaylar başımıza gelebilir. Geçen sene domates üreticisi 11-12 ayda domates satamadı, salçaya domates döktük. Her sene şamar oğlanı gibi öteye, beriye koş şeklinde ekim yapıyoruz."

'ALLAH'TAN SURİYELİLER VAR'

Finike Ziraat Odası Başkanı Halil Sarıçobanoğlu, 2013 yılında narenciyenin dalında kaldığını ve 5 kuruşa dahi satılmadığını hatırlatarak, şöyle konuştu:

"2016 yılı fiyatları da düşüktü. Fakat bu yıl nar, elma ve narenciye 1- 1.5 TL civarında ve çiftçiyi bir nebze rahatlattı. Ama Finike'de geçen sene 150 bin ton civarı olan üretim bu yıl 200 bin ton üzerinde bekleniyor. Diğer bölgelerde de benzer artışlar var. Eğer ihracat açılmazsa 2013'te yaşanan sorunları tekrar yaşabiliriz. Ayrıca 10 yıl sonra tarımı bekleyen büyük bir tehlike, çalıştıracak işçi bulamıyoruz. Şu anda Allah'tan Suriyeliler var. Doğru düzgün toplamasalar da topluyorlar ama yevmiyeleri 80 liraya kadar çıktı."

'DOMATES İHRACATI ORTADOĞU'YA YÖNELDİ'

Rusya'nın uyguladığı yasak nedeniyle geçen yıldan itibaren ihracatçılar ve bakanlığın çalışmalarıyla yeni pazarlar oluşturulduğunu anlatan Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Bitkisel Üretim Şube Müdürü Mehmet Şen ise "Önceki yıl ihracat 468 milyon dolarken geçen yıl 371 milyon dolara düşmüş. Bunun önemli sebebi de Rusya pazarında yaşanan sorunlar. Dikkat çekmek istediğim asıl nokta Asya ve Ortadoğu ülkeleri payı yüzde 2-3 iken geçen yıldan itibaren ciddi bir hareketlenme olmuştur" dedi.

FOTOĞRAFLI