Sağlık turizminde Türkiye, dünyada 32’nci sırada

 Amerika’nın dünya genelinde yaptığı araştırmaya göre, Türkiye’nin sağlık turizminde 32’nci sırada yer aldığını söyleyen Doç. Dr. Yıldırım, Türkiye’nin sağlık turizmi konusunda tanıtma ağırlık vermesi gerektiğini söyledi.

 

 

Ben Doç. Dr. Yıldırım Yılmaz. Akdeniz Üniversitesi Sağlık Turizmi ve Talossoterapi Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürüyüm. Merkezimizin kuruluşu 1980’lere dayanıyor ama faaliyet alanımız son yıllarda biraz daha aktif. Sağlık turizmi çok önemli bir alan. Türkiye’de ve son yıllarda üzerinde durulan bir alan. Biz Akdeniz Üniversitesi olarak faaliyet alanımızı, sağlık turizmini Antalya bölgesinde nasıl geliştirebiliriz noktasında yürütüyoruz. Merkezin faaliyet alanlarını da bu doğrultuda belirledik.  Temel bazı sorunların çözümü üzerine çalışıyoruz. Önceliğimiz bu. Geçtiğimiz yıl, sağlık turizminde bir strateji geliştirme çalıştayı yaptık. Antalya bölgesinde sağlık turizmi ile ilgilenebilecek en üst kurumların yetkilileri bu çalıştaya geldiler. Sağlık turizminde bir strateji belgesi, bir yol geliştirebilir miyiz noktasında çok güzel sonuçlar elde ettik. Bu sonuçları merkezimizin web sayfasında yayınladık. 

 

 

Temel olarak baktığımız zaman üstesinden gelinmesi gereken bazı problemler var. Sağlık turizmi Antalya için de çok önemli bir turizm destinasyonu. Antalya olarak, sağlık turizmi açısından henüz istenilen seviyede değiliz. Neler yapılabilir ona baktık, eksikleri belirledik. Bilimsel temelli bir araştırmaların yapılmasına, eğitim konusuna çok önem veriyoruz. Eğitimli personelin eksikliğini biz anladık. Sağlık turizmine yönelik çalışabilecek olan kişilerin, donanımlı olarak bu tesislerde çalışabilmesi bir program tasarladık. Hastaneler olabilir, sağlık turizmine yönelmiş olan oteller, aracı kurumlar, seyahat acenteleri olabilir. Sağlık turizminin de kendine göre farklı ayakları var.  Bu programımızın adı, Sağlık Turizmi Sertifika Programıdır. Bu programımızın tanıtımını önümüzdeki aylarda gerçekleştireceğiz. İlk olarak sizle paylaşmış olalım. Eylül Ekim gibi bu uygulamayı gerçekleştireceğiz. Buradaki amacımız; sağlık turizmi içerisinde yer alacak bireyleri, sağlık turizminin bileşenlerinin ne olduğunu belirlemek. Dünyadaki ve Türkiye’deki uygulamaları görerek, bir sağlık turizmi işletme yönetimin nasıl olduğunu bilerek çalışma yapmak. Sağlık Turizmi Sertifika Programı  bizim merkez için de bir başlangıç olacak. Hem teorik hem de pratik eğitimlerimiz gerçekleştirilecek. Toplam 96 saat bir sertifika eğitimimiz olacak. Akdeniz Üniversitesi hastanemiz içerisinde sağlık turizmi birimimiz var. Yabancı hastalarımızın tedavilerini dil bilen hekimler, dil bilen personelle yönetebildikleri, bunların işlemlerinin özel olarak yapıldığı bir birim var. Bu birimde 16 saatlik uygulamalı eğitim göstereceğiz.

 

 

Akdeniz Üniversitesi Sağlık Turizmi ve Talossoterapi Eğitim Araştırma ve Uygulama Merkezi’nin Eylül ve Ekim ayında gerçekleştireceği sertifika programı toplam 96 saattir. Eğitim sonunda tüm katılımcılara, sertifika vereceğiz.  Eğitim başlıklarımız 5 ana maddeden oluşuyor.  Sağlık Turizmi Türleri ve Özellikleri,  Türkiye’de ve Dünyada Sağlık Turizmi Politikaları ve Uygulamaları,  Sağlık Turizmi İşletmeleri Yönetimi, Sağlık Turizmi Pazarlanması Akreditasyon ve Aracı Kurumlar, Sağlık Turizminde Bilgi ve Teknolojileri Kullanımı konusunda uygulamalı eğitimler vereceğiz.  Sağlık turizmi ve kavramı, Medikal Turizm, Wellnes&SPA, Üçüncü Yaş Turizmi, Erişilebilir Turizm, Türkiye’de ve dünyada sağlık turizmi politikaları ve uygulamaları, sağlık turizminde insan kaynakları yönetimi, halkla ilişkiler, performans yönetimi, kalite ve hasta güvenliği, uluslar arası hasta yönetimi, Sağlık turizminde akreditasyon, sağlık turizmi pazarlaması, sigorta hizmetleri ve aracı kurumlar,  Sağlık turizmi işletmelerinde sosyal medya kullanımı, arama motorları optimizasyonu, Etkili sağlık turizmi yönetimi gibi konularda Akdeniz Üniversitesi Hastanesi Sağlık Turizmi Birimi’nde uygulamalı eğitimler vereceğiz.  Bu eğitim programın temel amacı, hastanelerin yönetimsel kademelerinde görev alacak kişilerin yetiştirilmesidir. Biz bu sertifika programını ilk etapta kısıtlı tutacağız. İlk etapta programı 30 kişilik bir kontenjanla açacağız. Bu serfitika programına lise mezunu olan ve sağlık turizminde yer almak isteyen herkes katılabilir.  Sadece hastanelerde çalışanlar değil, otellerin sağlık turizmi bölümünde çalışanlar, aracı kurum ve sigorta şirketlerinin çalışanları da programımıza katılabilir. Başvurularımız başladı, programı internet sitemizden ilan ettik. Biz programı duyurmadığımız halde şuana kadar 10 başvurdu.  Programa çok ciddi bir ilgi var. Kendi üniversitemizin turizm bölümünde okuyan öğrenciler de bu programa katılmak istiyorlar. Üniversitelerin farklı bölümlerinde eğitim görenler de ilgi gösteriyor.

 

 

 

Sağlık turizmi ile ilgilenen şirketlerle iletişime geçtik. İlk görüşmelerimizi yaptık. Hestourex Fuarı’na katılan işletmelerle görüşmeler yaptık. Bu görüşmelere devam edeceğiz.  İşletmeler de bu programa çok ciddi ilgi duydular, programın gerekliliğinden bahsettiler. Programı açtıktan sonra kapasitemizin üzerinde bir taleple karşılaşacağımızı tahmin ediyorum. Bu sertifika eğitimini alan kişiler, çalıştıkları tesisleri çok daha rasyonel bir şekilde yönetebilecekler. Sağlık turizminin ne olduğunu, bu işin dünyada nasıl yapıldığına daha vakıf olacaklar. Talebe göre programımızı devam ettirmeyi, yılda 2 program açmayı planlıyoruz. Burada eğitim verecek olanlar, üniversitemizden, doktorlarımızdan, teknik birimlerimizden yetkin hocalarımız eğitim verecek. Bu eğitim programı İstanbul, İzmir, Yalova’da farklı üniversitelerce yapılıyor. Biz bunları inceledik, eksikleri gördük. Özellikle uygulamalı eğitim koyduk. Turizm sektöründen önemli isimlerle görüşmeler yapıyoruz. Onlar da bu programda olabilir.  Bu sertifika programımızı akademik personelimiz üzerinde kurgulamaya çalışıyoruz. 

 

 

Sağlık Turizmi Sertifika Programı dışında başka projelerimiz de var. Sağlık turizmi konusunda araştırmalar gerçekleştiriyoruz. Şuan sağlık turizminde özellikle temel unsur, sağlık turistidir. Onların beklentisi, onların beklentilerinin karşılanması, burada hem sağlık hizmetlerinin ne kadar iyi aldıklarını hem de geldiklerinde destinasyonda beklentilerinin karşılanma oranları ve bunlardan elde ettikleri değerin ne olduğunu tespit etmek istiyoruz. Eksik olduğumuz unsurlar konusunda öneriler ortaya koyup daha iyileştirilebilir olmasına katkı sağlamak istiyoruz.  Merkez olarak sağlık turizminin bilimsel olarak ele alınmasını, ihtiyaç duyulan kalifiye elemanların temin edilebilmesi için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.

 

 

Devletimizin son 5-6 yıldır sağlık turizmine yönelik bir ilgisi var.  Bunla ilgili çeşitli birimler kurdu. Sağlık Bakanlığı’nın içerisinde sağlık turizmine yönelik bir takım birimler kuruldu. Bir takım faaliyetler yapılmaya başlandı. Sağlık turizmine özendirici teşvikler verilmeye başlandı ama bu konuda daha yeniyiz. Bu konuda geliştirilmesi gereken önemli alanlar var. Mesela, bu alanlardan bir tanesi akreditasyon sorunudur. Sağlık tesislerinin özellikle hastanelerin uluslar arası anlamda akredite edilmesi çok önemli. Aracı kurumların sorunları var. Aracı kurum dediğimiz kurumlar, sağlık turistlerinin buraya gelmeden önce, geldikleri sırasında ve dönüşlerinde tüm bu süreci yöneten, hastanelerle ilişkileri kuran, otellerle ilişkileri kuran, tedavi süreçlerini takip eden, doğru hastane, doğru doktor bilgilendirmesini yapan kuruluşlardır.  Bu kuruluşların da yetersiz olduğunu, daha artması gerektiğini, daha profesyonel çalışılması gerektiğini düşünüyoruz. Hastanelerin sağlık turizmine yönelik çalışma birimlerinin olması gerektiğini düşünüyoruz. 

 

 

Sağlık turizmi de kendi içerisinde bölümlere ayrılıyor. Daha çok medikal turizm açısından ele aldık bu işi. Özellikle kalp, göz, diş gibi diğer sağlık sorun ve problemleriyle karşı karşıya gelen hastaların başka ülkelere gitmesini ele alıyoruz. Oysa sağlık turizminde termal amaçla ziyaret edenler bir kitle de var. Spor Welnes amacıyla seyahat edenler var.  Yurt dışından Türkiye’ye sağlık turizmi konusunda çok bir ilgi var. Ülkemizin istatistiklerine baktığımız zaman bir hedefler konmuş.  Sağlık turizmi ile ilgili 2016 verilerine baktığımızda 750 bin kişilik bir ziyaret var.  Bu ziyaretlere termal ziyaretleri de eklediğinizde bu rakam 1,5 milyonu buluyor. Devletimizin sağlık turizmi konusundaki hedeflere kısa sürede ulaşma potansiyeli var.  Bu rakamın daha fazlasını elde edebiliriz. Ülkemizin sağlık turizmi konusunda  çok büyük bir potansiyeli var. 

 

 

Sağlık turizminde sadece sağlık amaçlı ziyaretler gerçekleştirilmiyor. Aynı zamanda ülkelerin turizm özelliklerinin de olması gerekiyor. Asya’da Tayland, Malezya, Singapur, Hindistan gibi öne çıkan ülkeler var.  Avrupa’ya baktığımızda Macaristan, Belçika, Hollanda, Polonya gibi ülkeler var. Amerika kıtasına gittiğimizde Kostarika, Kolombiya gibi ülkeleri görüyorsunuz. Kanada, Almanya, İtalya gibi önemli ülkeler de var. Bu ülkeler sağlık turizminden çok ciddi paralar kazanıyorlar ve önemli bir gelirler elde ediyorlar. Amerika’da sağlık turizmi konusunda bir araştırma yapılıp bir indeks geliştirilmiş. Orada destinasyonu, sağlık turizmini çeşitli kademelere ayırmışlar. İşletmelerin, kalitesinden, destinasyonun çekici özelliklerine kadar bir indeks belirlemiş ve bu indekse uyan 50 ülke sıralamış.

 

 

 Türkiye’nin bu indekse göre 32’nci sırada olduğunu görüyoruz. Kanada, İtalya, Singapur, Malezya,  Hindistan gibi ülkeler ilk sıralarda yer alıyor. Bu araştırma Amerika’da yapılmış ve çok ciddi bir araştırma. Amerika, sağlık turizmine talep yaratan ülkelerin başında geliyor. Biz bu tip verileri, dünya genelinde yapılmış araştırmaları inceliyoruz. Özellikle sağlık turizmi konusunda Türkiye’nin fotoğrafını iyi çekebilmek adına bunu gerçekleştiriyoruz.  Amerika’da yapılan araştırmanın alt indeksi de var. Orada akreditasyon, destinasyonların sağlık turizmine uygun yapılanması, otellerin buna uygun olmasına bağlı.Dünyada bazı oteller var sadece sağlık turizmine göre çalışıyor. Bütün oteller sağlık turizmine göre ayarlanmış. Doktorları, fiziksel olanakları, beslenme, sağlık personeli var. Hastaneler arasında iletişimi var.  Antalya’da 400’den fazla otel var ama sağlık turizmine adapte olmuş otel sayısı yok denecek kadar az. Bu bir eksiklik bana göre. Diş, protez, saç ekimi gibi konularda gelen hastalara hizmet veren turizm tesislerine ihtiyaç var. 

 

 

Türkiye sağlık turizmine teşvik etmeye çalışıyor. Bu konuda sağlık kurumlarına bir takım teşvik kriterleri getirdi. Bir takım veri muafiyetleri sağlıyor. Ama bunlar 5-6 yıldır yapılan şeyler. Bunların ülkemizde ilerlemesi için zamana ihtiyaç var. Bahsettiğimiz ülkeler çok uzun yıllardır bu işin içindeler. Türkiye’nin jeopolitik konumu, imajı çok önemli. Biz bir turizm ülkesiyiz. Her şeyi doğru yapsanız, pazarlamanız eksik olsa yine üst sıralara çıkamazsınız. Sağlık turizminde tanıtım ve pazarlamanın mutlaka olması gerekiyor. Sağlık turizminde üst sıralarda yer alan ülkelere göre biz tanıtım ve pazarlamada çok geriyiz. Çok daha ileride işler yapmamız lazım. Eksik ürünlerimizi doğru geliştirmemiz lazım. Ürün paketlerini oluşturup doğru mecralarda, doğru pazarlarda, doğru şekilde tanıyor ve satıyor olmamız lazım. Bazı kümelerin oluşması gerekiyor. Hastaneler var, SPA tesisleri var, termal tesisleri var.  Bir de 3n’cü yaş turizmi denilen bir şey var. Sağlık turizmi kapsamında yer alan 3’ncü yaş turizmi, 60-65 yaş ve üstündeki turistlerin seyahatlerini kapsıyor.  Biz sağlık turizmi konusunda çok avantajlı bir ülkeyiz. Bu avantajları kullanabilmemiz gerekiyor.  Hekimlerimiz, fiziksel olanaklarımız azımsanmayacak derecede iyi. Türkiye sağlıkta çok kaliteli hizmet veren bir yere geldi. Hem hekimlerimiz hem tıbbı cihazlarımız çok yeterli. Bir avantajımız daha var, bunları Avrupa’dan, Amerika’dan çok daha makul fiyatlara gerçekleştiriyoruz. Hem kalitesi yüksek hem de fiyatları daha uygun. Devletin konumu, koordinasyonu sağlayıcı ve ön açıcı olmalı. Devlet pazarlama yapmaz ama bunların yapılmasını kolaylaştırıcı unsurları, çeşitli kurumları vasıtasıyla sağlayabilir. Teşvikleri daha çeşitlendirebilir. Daha geniş kitlelere yayabilir. Bunların yetişmiş eleman gücünün artmasını sağlayacak çeşitli tedbirler alabilir.  Biz de merkez olarak bu açıdan bakıyoruz. Biz kendimize düşen görevi biraz daha yetişmiş eleman gücünü iyileştirmeyi amaçlıyoruz. Bizim üniversitemiz hastanesinin nakil ve diğer tedavi uygulamaları nedeniyle dünya çapında bir bilinirliliği var.  

 

 

 

Türkiye’nin diğer illerinde bu iş nasıl oluyor derseniz, İstanbul, Ankara, İzmir’deki hastaneler ön plana çıkıyor. Antalya’da daha da geliştirilebilir. Mevcut hastanelerin kapasitelerinin biraz daha artırılması sağlanabilir. Devlet özel hastane ve sağlık kuruluşlarını sağlık turizmi konusunda daha fazla desteklemeli ve yön göstermeli. Sağlık turizmi konusunda ortak satış platformunun kurulması gerekiyor. 

 

 

Bu yıl ikincisi düzenlenen Hestourex Fuarı’na katıldık.  Çok güzel ve etkili bir fuardı. Görünen o ki, bu fuarların devamı da gelecek.  Bu fuar hem Antalya adının duyurulması açısından ve sağlık turizmine dikkat çekme açısından önemli bir fuar. Biz Akdeniz Üniversitesi olarak Hestourex Fuarı’na katkı vermeye devam edeceğiz.  Bu fuar daha fazla geliştirilebilir. Devletimiz de bu fuara yakından ilgi gösteriyor. Fuarın hacmini artırması önemli. Çünkü fuarda alıcılar ve satıcılar bir araya geliyor. Şuana kadar iki fuarla önemli bir yol alındı ama gelecek yıllarda yapılacak fuarın çok daha etkili olabileceğini düşünüyorum. 

 

 

Yapılan çalışmalardan ve öngörülerden bahsedecek olursak, birkaç grup var. Türki Cumhuriyetleri önemli bir grup.  Türki Cumhuriyetleri sağlık turizmi konusunda önemli bir potansiyel.  Körfez ülkeleri çok önemli bir potansiyel olarak karşımızda duruyor.  Şuanda Birleşik Arap Emirlikleri, Dubai sağlık turizmine çok ciddi yatırımlar yapıyorlar. Bizim rakiplerimiz diyebiliriz. Avrupalı turistler bizim  için  önemli bir avantaj. Uzakdoğu pazarında rekabet seviyemi çok düşük. Çünkü Taylan, Malezya, Singapur gibi ülkelerde daha çok alternatif tıp yaygın. Amerika bizim için bir avantaj olabilir.  Ama temel olarak Türki Cumhuriyetleri, Körfez ülkeleri, Orta Avrupa, Doğu Avrupa ülkelerinden ülkemize talepler olabilir. 

 

 

Bizler de size merkezimizi tanıtma imkanı verdiğiniz için çok teşekkür ederiz.