Eşref Ural / Journal - Konuk Yazar

Whatsapp’ta benim de üyesi olduğum “demokratlar” adlı bir grup var. Bu grubun en başat özelliği, pek çoğu Antalya’da yaşayan, farklı siyasi görüşlere sahip ve fakat yaşadıkları şehrin ve ülkenin sorunlarına duyarlı bilgili insanlardan oluşması. Gazeteci Mehmet Talay’ın ve sivil toplum önderlerinden İzzet Ünlü’nün koordine ettiği bu grupta çok kıymetli ve can yakıcı pek çok mesele cesur bir şekilde dile getiriliyor, tartışılıyor, gruptaki insanlar birbirlerine itiraz ediyorlar ya da destek oluyorlar. Yani kelimenin tam anlamıyla bir “demokratlar” grubu.

Geçen günlerde Erdal Yayıcı adlı bir grup üyesi, “Antalya’da Belediye Uygulamalarına Farklı Bir Bakış Açısı” başlığı altında son derece dikkat çekici bir paylaşımda bulundu. Paylaşıma geçmeden önce, paylaşımı yapan kişi hakkında çok kısa bir bilgi vereyim; efendim Erdal Yayıcı Antalya’nın tanınmış iş insanlarından birisidir ve şimdilerde CHP’nin Muratpaşa ve Büyükşehir Belediye Meclis üyesidir. Ve şunu da ilave edeyim, tam bir Antalya beyefendisidir, ilkeli ve ahlaklı bir siyasetçidir.

Şimdi evvelâ belediye meclis üyesi Erdal Yayıcı’nın paylaşımını görelim ve bunun üzerinden biz de bir şeyler söyleyelim. Buyurunuz:

“Türkiye’de yerel yönetimlerdeki mevcut yapı, belediye başkanlarının geniş yetkilere sahip olması ve karar alma süreçlerinde belirleyici figür hâline gelmesiyle, şu anda belediye meclis üyelerini işlevsiz bir konuma itiyor. Meclis üyeleri, halkın taleplerini ve ihtiyaçlarını savunmak yerine, genellikle başkanın önerilerini onaylayan pasif bir rol üstleniyor. Bu durum, meclis üyelerinin kendilerini ifade edememesine ve bu alandan giderek uzaklaşmalarına neden oluyor.

Meclis üyelerinin etkisizliği, yerel yönetimlerde temsil edilen görüşlerin çeşitliliğini daraltıyor ve halkın iradesinin yansıtılmasını zorlaştırıyor. Bu süreç, yalnızca karar alma mekanizmalarının demokratikliğini zayıflatmakla kalmıyor, aynı zamanda meclis üyesi olmayı cazip bir görev olmaktan çıkararak bu göreve talip olan bireylerin kalitesini de düşürüyor. Halkın taleplerine duyarlı, alanında birikimli ve toplumsal sorunlara çözüm üretme motivasyonu yüksek bireyler, yerel siyasete katılma isteğini kaybediyor. Bunun yerine, kişisel çıkarlar veya sembolik roller nedeniyle görevi üstlenen kişiler, meclislerde ağırlık kazanıyor.

Meclis üyelerinin etkisizliğini tersine çevirebilmek için mevcut yapının değişmesi gerekiyor. Meclislerin karar alma süreçlerindeki yetkilerinin artırılması, belediye başkanlarının gücünün dengelenmesi ve meclis üyelerinin daha aktif roller üstlenmesi bu sorunu çözmenin ilk adımları olabilir. Ayrıca, halkın meclis üyelerinden beklentilerini artıracak ve onların hesap verebilirliğini güçlendirecek mekanizmalar geliştirmek gerekiyor. Mahalle düzeyinde meclis üyelerinin halkla düzenli buluşmalar yapması ve alınan kararlar hakkında bilgi vermesi gibi yöntemler, bu temsilcilik görevini daha anlamlı ve etkili hâle getiriyor.

Sonuç olarak, belediye meclis üyelerinin etkisizliği yalnızca bir sistem sorunu değil, aynı zamanda yerel siyasetin genel kalitesini düşüren ve halkın yerel yönetimlere olan güvenini sarsan bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Bu sorun çözülmeden, yerel yönetimlerin daha demokratik, adil ve katılımcı bir yapıya kavuşması mümkün görünmüyor”.

Bu cümlelere katılmamak mümkün değil. Ve bu paylaşımı yapanı alkışlamamak da bize yakışmaz. İki nedenle; birincisi, bu paylaşımı yapan kişi hali hazırda fiilen meclis üyesi. Yani bizler gibi “eski meclis üyesi” falan değil. Ve görevdeyken bu görüşünü alenen ve bu açıklıkta ifade eden meclis üyesine pek rastlanmaz siyasette. Ve ikincisi; sayın Yayıcı mevzunun bam teline basmış bulunuyor. Buna tam olarak “kitabın ortasından konuşmak” denir. Yerel yönetimlerde yaşanan sorunların temeli, Belediye Meclis Üyesi Erdal Yayıcı’nın bu satırlarında ifadesini bulmuştur. Burada yapılan aslında tam bir sistem eleştirisidir. Yazılanların tamamına katılıyorum ve imzamı atıyorum.

Umarım belediye meclislerinde ve siyasi partilerde meseleye bu çerçeveden bakan başka namuslu insanlar da vardır.