İstanbul’un Bilinmeyen Tarihine Işık Tutan Notlar Çöpe Gidiyordu

Bursalı antikacının çöpe gidecekken eline geçen notlar, İstanbul'un bilinmeyen 100 yıllık tarihine ışık tutuyor.

İstanbul'da yaşayan şizofreni hastası bir gayri müslim vatandaşın gazete küpürlerinden ve günlük hayattan derlediği notlar ortaya çıktı. Notlarda 1850 ve 1940 yılları arasında İstanbul'un günlük yaşantısı anlatılıyor. Gayri müslim vatandaş, rahatsızlığı dolayısıyla takıntı haline getirip 1850 yılından 1940 yılına kadar gazeterden kestiği ve okuyarak tuttuğu notlarla İstanbul'u anlatıyor. Muntazam bir şekilde tutulan notlarda, restoranların kimler tarafından kurulduğu, şef ve idarecileri, kimin hangi yemekleri çıkardığı ve kaç paraya sattığı, şehirde kaç tane otel olduğu ve sahipleri tek tek yazılmış. Notlarda, bu otellerin hangi tarihte açıldığı ve hangi baloların düzenlendiği de yazıyor. Ayrıca İstanbul'da kaç tane sinema var, sahipleri kimler, hangi filmler ve gösteriler düzenlendi, bilet fiyatları ne kadar gibi daha birçok malumatın bütün teferruatıyla kaydedildiği notlarda İstanbul'un bilinmeyen geçmişi saklı.

Bursalı koleksiyoner Aziz Alçiçek'in eline geçen notlar açık arttırma usulüyle satışa çıkacak. Bu koleksiyonunun nasıl eline geçtiğini anlatan Aziz Alçiçek, "30 yıldır antikayla uğraşıyorum. Koleksiyonerliğimin son 20 yılı efemara ile geçti. Günlük hayatta kullanılan bütün evraklara efemera deniliyor. Bunun Rumca bir anlamı daha vardır; çöpe gitmekten son anda kurtarılan kağıda efemera denir. Ben bu koleksiyon üzerine yoğunlaştım. Son 10 yıldır Türkiye'de faaliyet gösteren azınlık firmalarının fatura, evrak ve kartvizitlerini topluyorum. Geçen hafta İstanbul'a gittiğimde çok aykırı bir koleksiyonla karşılaştım. İstanbul'da 1850 yılından 1940 yılına kadar faaliyet göstermiş bütün otel, restoran, sinema ve dükkanların bilinmeyen yönlerinin notları tutulmuş. Günü gününe not edilip saati bile yazıyor. Ömrümde ilk defa böyle bir koleksiyonla karşılaşıyorum. Bu koleksiyonun İstanbul'un bilinmeyen tarihine ışık tutacağını inanıyorum. Bu notlar İstanbul'da yaşamış bir gayri müslim vatandaş tarafından tutulmuş. Bu vatandaş şizofreni hastasıymış, böyle takıntıları varmış. Gazetelerde önemli gördüğü notları tek tek tutmuş. Ayrıca kendi şahit olduğu hadiseleri de not etmiş. İtinayla İstanbul'un günlük yaşantısı, alışverişi, dükkanları, otelleri, dükkan ve otel sahipleri, çalıştığı şefler, günlük menüsü, fiyatları, hangi dükkan kimin, otellerde hangi organizasyonlar düzenlenmiş, bunlara kimler katılmış, hangi işletme ne zaman açılmış? Hepsi yazıyor. Bu koleksiyonumu açık attırmayla satışa çıkartacağım" dedi.