Ömer Yetgin / BUGÜNLÜK

            Doğal afetler yaşantımızın bir gerçeği…

            Doğal afetlere hazırlık ve önlemler zinciri ise planlı, proğramlı bir çalışmadan geçiyor.

            Aynı zamanda eğitimi, bilimi ve teknolojiyi etkin kullanmak da doğal afetlerle mücadelede en akılcı yol.

            7.7’lik Kahramanmaraş depreminin acılarını hep birlikte yaşıyoruz.

            Binlerce insanımızın hayatını kaybettiği, yaralandığı ve binlerce binanın enkaz haline geldiği depremin travmalarını aşmaya çalışıyoruz.

            Aynı zamanda da müthiş bir yardımlaşma örneği ile depremin yaralarını sarmaya çalışıyoruz.

            Bu noktada öncelikler üzerine yapılan yardımlar sürerken, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, belediyeler, gönüllü kuruluşlar farklı noktalarda çalışmalarını sürdürüyor.

            Hasar tespit çalışmalarının yanı sıra deprem odaklı bilimsel çalışmalar da yoğunlaşmış durumda.

            Bu çalışmalardan bir tanesini de Akdeniz Üniversitesi yürütüyor.

   Bu anlamda Akdeniz Üniversitesi ülkemizi yasa boğan depremin yaralarını sarmak için yaptığı yardım ve destek çalışmalarının yanı sıra deprem araştırmalarına katkı sağlayacak bilimsel çalışmalara da başladı. Deprem Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ramazan Özçelik ve araştırma ekibi depremde yıkılan binalardaki yapısal kusurların belirlenmesi için bölgeye giderek saha çalışmasını gerçekleştirdi.

   Kahramanmaraş merkezli depremin hemen ardından TÜBİTAK yaşanan depremin analizi için 1002-C Doğal Afetler Odaklı Saha Çalışması çağrısında bulundu. Çağrı kapsamında projesi kabul edilen Deprem Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ramazan Özçelik, İnşaat Mühendisliği Bölümünden Doç. Dr. Ferhat Erdal ve Araş. Gör. Hüseyin Söğüt “Depremde Yıkılan Binalardaki Yapısal Kusurların Belirlenmesi” projesi ile ilgili araştırma yapmak için deprem bölgesine giderek çalışmalara başladı.

  Söz konusu proje kapsamında çalışmalara başlayan Prof. Dr. Ramazan Özçelik ve araştırma ekibi ilk olarak depremlerin merkez üssü olan Pazarcık ve Elbistan ilçelerine giderek saha incelemelerini gerçekleştirdi. Daha sonra Kahramanmaraş merkez ve Adıyaman’da yıkımın en çok olduğu bölgeler değerlendirildi. Özçelik ve ekibi depremden en fazla etkilenen bölgelerin saha çalışması için Hatay ve Gaziantep (İslâhiye ve Nurdağı) güzergâhlarında kırsal kesimlerde bulunan yığma yapılar, yol üzerindeki köprüler ve tarihi yapıların değerlendirilmesi için de gerekli incelemelerde bulundu.

  Aynı şekilde saha çalışmasında ilk olarak 1998, 2007 ve 2018 Deprem Şartnamesi ile tasarımının yapıldığı ve deprem esnasında yıkılan veya ağır hasar alan yapılardan oluşan hedef yapı stoku belirlendi. Bunun yanında yıkıma uğramış betonarme yapılar ile farklı taşıyıcı sisteme sahip yapılar, prekast fabrika binaları, GES güneş enerji sistemleri, tarihi yapılar ve çelik yapılar incelendi. Deprem bölgesinin durum tespiti ve mühendislik açısından değerlendirilmesi amacıyla yaptıkları incelemelerden bahseden Prof. Dr. Ramazan Özçelik, “Bölgeye gittiğimizde hedef planımız doğrultusunda incelemelerde bulunduk. Hedef binaların taşıyıcı sistemi, kolon ve kirişlerdeki donatı miktarını öğrendik. Yapıların kat sayısı, taşıyıcı sistemi vb. konularla ilgili yapının çevresindeki insanlardan bilgi aldık. Elde ettiğimiz bu bilgiler bize deprem esnasında yıkılmış binalardaki taşıyıcı sisteme ait genel bilgiler sağlayacak.” Değerlendirmesinde bulundu.

            Yazımın başında da vurguladığım gibi doğal afetlerle mücadelede aklın, bilimin ve teknolojinin tüm unsurlarını kullanmalıyız.

            Depreme dayanıklı binalar olgusunda da ‘’denetim’’ ve kontrol noktasında standardı bir an önce yakalamalıyız…