Hal Yasası hakkında sektörün de görüşü alınsın!

ANİ DEĞİŞİKLİĞİN SORUNLARINA DİKKAT ÇEKTİ

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak; kamuoyunda 'hal yasası' olarak bilinen düzenlemenin, yakında TBMM gündemine geleceğini söylemişti. Sektör temsilcileri,  Albayrak’ın açıklamalarına ilişkin görüş belirtmeye devam ediyor. Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Doğan, bir televizyon kanalına canlı telefonla bağlanarak görüşlerini aktardı. Meyve ve sebze fiyatlarındaki artış sebebinin komisyoncular olmadığını söyleyen Doğan, sektördeki ani değişikliğin getireceği sorunlara dikkat çekti.

KESİNTİNİN YÜZDE 8’İ VERGİ

Mevcut düzenlemenin 2012 yılında hayata geçtiğini söyleyen ATB Meclis Üyesi Cüneyt Doğan, sistemin işleyişi hakkında bilgilendirmelerde bulundu.  Doğan, “Domates üretiyorsunuz, 2012’den önce ürettiğiniz bu domatesi hallere götürmek mecburiyetiniz vardı. 2012’de yapılan düzenleme ile; çiftçi üretmiş olduğu malı ister komisyoncuya, ister direkt pazarcıya, ister ihracatçıya, ister marketçiye, ister tüccara satmakta serbest kılındı. Antalya’yı temel alırsak, üretim bölgesi olarak, komisyoncuya ürün götürülse, komisyoncu çiftçiden 11.44 kesinti yapıyor.  Bunun 3.44’ü devletin vergileri,  yüzde 8’i de komisyonun brüt geliridir. 3 liraya satılan bir domatesten komisyoncu yüzde 10 kesinti yapılıyor.  Komisyoncu kesintisinden sonra çiftçinin eline geçen para, 2 lira 70 Kuruş’tur. Çiftçi direkt ürünü satmaya kalktığında, halde oluşan pazara ve fiyata göre ürün fiyatını belirliyor.  Komisyoncu ise malın fiyatını kalitesine göre değerlendiriyor. Bugün bütün ulusal marketlerin hepsinin Antalya’da deposu var.  İster çiftçiden, ister komisyoncudan mal almaya durumları müsait” diye konuştu.

MASRAFLARIMIZ YÜZDE 70 ARTTI

Büyük marketlerin fahiş fiyata sebze ve meyve satması konusundaki eleştirilere hak veren Doğan, çıkarılacak hal yasası hakkında sektör temsilcilerinin de görüşlerinin alınmasını istedi. Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Doğan, “Büyük marketlere yapılan fahiş fiyat eleştirisi haklı bir eleştiri olarak görülebilir.  Komisyoncunun bu işten kârı belli. Oysa komisyoncudan mal çıktıktan sonra marketçinin malı kaça sattığına dair bir oran yok. Burada bir oran konulabilir mi, devlet marketçilerle oturup konuşabilir. Büyük marketlerin masraflarıyla bizim masraflarımız bir değil. Antalya’dan hangi şehre giderseniz gidin, bir nakliye masrafı var. Çiftinin kasasından gelen ürün, tüccarın kasasına aktarılırken bir maliyet, bir ambalaj masrafımız var. Bu masrafların hepsi son 4 ayda yüzde 70 ile yüzde 100 arasında artmış bulunmakta” ifadelerini kullandı.

ALIRKEN KDV YOK, SATARKEN VAR

Çiftçiden sıfır KDV ile alım yapan süpermarketlerin,  satarken yüzde 8 KDV aldığına dikkat çeken Doğan,  domatesteki ani fiyat yükselişlerinin, ürünün çeşitliliğinden kaynaklandığını söyledi. Antalya Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Üyesi Cüneyt Doğan, “Özellikle domateste çok çeşit var. Tane domates var, salkım domates var,  pembe domates var,  Çeri domates var.  Domatesin çeşidi çok. Bugün 2,5 liraya domates de var, 6 liraya da domates var. Domatesi nereden aldığınız çok önemli. Almış olduğunuz marketin kirasına göre kar payı koyma şansı var. Bazı arkadaşlar pazarların ucuz olduğunu ama ürünleri seçme şanslarının olmadığını söylüyor. Bazıları ise marketlerin daha pahalı sattığını ama istenilen domatesin seçilerek alındığını aktarıyor. . Bir domatese tezgâhta fazla dokunulması, o domatesi daha çabuk bozar. İster istemez marketçi, bozulan ürünlerle fire veriyor ve o firenin payını üstüne ekliyor” diye konuştu.

EN GÜZEL SİSTEM, ŞUANKİ SİSTEM

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın hal yasası ile ilgili görüşlerini değerlendiren Cüneyt Doğan; “Devletimiz hal yasası ile ilgili ne düşünüyor bilmiyorum. Adı komisyoncu olmayabilir, başka bir şey olabilir bilmiyorum ama bence şuandaki düzen en sağlıklı düzen. Bir yerde üretim varsa ticaretini de birileri yapacak. Karadeniz’de fındığımız var, Fiskobirliğimiz var ama yine de orada tüccarların bir ticareti var. Devletin bu ürünü toplu bir şekilde şehirlere dağıtma şansı yok.  Bu konunun oturulup tartışılması lazım. Bana göre en güzeli şuandaki sistem. Getirilecek hal yasası ile ilgili sektör temsilcileri dinlenmeli. Biz hemen bu sektörü kapatıyoruz demek doğru değil. Mevcut piyasada işleri yürüyen ve alacakları olanlar var. Komisyonculuğu hemen durdurmak mümkün değil. Bu sistemde komisyoncu ne kadar fazla kazanıyorsa üretici de o kadar fazla kazanıyordur.  Bizim buradaki en büyük reklamımız, üreticinin malını en iyi şekilde değerlendirmek. Çiftçiyi kandırma gibi bir durumumuz yok. Eğer ki çiftçiyi kandırma gibi bir durum olsa, alternatif Pazar ve komisyonculara kayma şansı var. En iyi şekilde çiftçinin malını değerlendirmeye çalışıyoruz. Piyasanın halde oluşu, komisyoncular, tüccarlar oturup günlük hareket ve talebe göre oluşturuyor. Ama gün geliyor domatesin piyasası  1 lira oluyor, gün geliyor domatesin  4 oluyor. Bu tamamen üretimin çokluğuna azlığına ve talebe göre değerlendiriyor” diye konuştu. (Haber: Eyüp KOÇAK)