Yusuf Katrağ

Güney Amerika kökenli olan Tuta Absoluta (Domates güvesi), İlk olarak 1964 yılında Arjantin’de görüldü.

2006 yılında İspanya’da, 2008 yılında İtalya, Cezayir, Fas ve Tunus’ta, 2009 yılında ise Fransa, İngiltere, Hollanda, Yunanistan ile Türkiye’de saptanan zararlı, hatırlarsanız 2010 yılında Türkiye’deki ürünlere büyük ölçüde zarar vermişti.

Yaşam çemberini yaklaşık 1 ayda tamamlayan Tuta, sıcak havaları seviyor ve mevsim şartlarına göre yılda kendini 14 defa yenileyebiliyor.

Bir dişi, yaşam süresi boyunca yaklaşık 250 yumurta bırakabiliyor.

Yıllık döngüsü çok fazla olduğu için kimyasal mücadele neredeyse imkansız.

Bugün kullandığınız ilaçlar gelecek yıllarda etki etmemeye başlıyor.

2010 yılında Antalya’daki ürünlere büyük oranda zarar veren Tuta, bu yıl adeta yeniden hortlamış vaziyette.

Tuta’nın nasıl bir şey olduğunu geçtiğimiz günlerde akşam saatlerinde köydeki bir evde otururken ışığın etrafında dolanan canlıların ne olduğunu sorduğumda öğrenmiş oldum bende.

Eskiden kara sineklerin dolaştığı ışığın etrafında arı oğulu gibi dolaşanların Tuta olduğunu öğrendiğimde çok şaşırdım.

Tek başına o görüntü bile nasıl bir popülasyona sahip olduklarını gösteriyordu.

Tuta denilen zararlıyı, kara sinek boyutunda kelebek olarak düşünün.

Hızlı bir şekilde hareket ederek uçan küçük kelebekler.

Asıl Tuta tehlikesinin ne olduğunu ise, çiftçileri dinlediğinizde daha iyi anlıyorsunuz.

Çiftçileri dinledikçe, önüne geçilmediği takdirde ilerleyen yıllarda daha da tehlikeli olacağını rahatlıkla sezinleyebiliyorsunuz.

Bir müddettir Tuta konusunda rahat olduklarını belirten çiftçiler, bu yıl tekrar artmasından şikayetçi.

Ürünlerini toplamaya çalışırken zararlının kulaklarına, burunlarına girdiğini söyleyen çiftçiler, çaresizliklerini dile getirmeye çalışıyor.

Artık fidanlara ve zeytin ağaçlarına dahi zarar vermeye başladığını ifade ediyorlar.

Biz sadece domates ürününe zarar verdiğini düşünüyorduk ama fidanlara ve ağaçlara da zarar veriyor olmaları, gelecekte daha büyük bir tehlikeyle karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.

Tuta, çiftçilerin canına o kadar tak ettirmiş ki, bu zararlının başka ülkeler tarafından başlarına bela edildiğini bile düşünenler var ve çaresizlik içerisinde yetkililer tarafından acilen bir çözüm bulunmasını bekliyorlar.

Zaten bir çözüm bulunmazsa, Türk tarımının gelecekte ne kadar büyük bir tehlikeyle karşı karşıya kalacağı ortada.

Onun için, iş işten geçmeden kimyasalsa kimyasal, biyolojikse biyolojik her türlü mücadeleye biran önce bütün olarak başlanmalı.

Göz göre göre gelen tehlikeye karşı kayıtsız kalınmamalı ve bugünden tedbir alınmalı.