“Yapay zeka hayatımızı çok kolaylaştıracak”

Geleceğin yapay zeka sistemlerinin daha akıllı olacağını söyleyen Deneyimlenebilir Yapay Zeka ve Dijitalleşme Merkezi ZEKI Kurucusu & Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Albayrak, “Yapay zeka hayatımızı çok kolaylaştıracak. Hayat kalitemizi daha yukarı çekecek. Daha verimli ve sağlıklı olacağız. En büyük tehlike, yapay zeka bizim yerimize düşünürken beynimize ne olacak?” dedi.

Antalya Sanayici ve İş İnsanları Derneği’nin (ANSİAD), 2025 faaliyet yılı 9’uncu olağan toplantısı şehir merkezindeki bir otelde gerçekleştirildi. Yapay zekanın konuşulduğu toplantının konuşmacı konuğu Deneyimlenebilir Yapay Zeka ve Dijitalleşme Merkezi ZEKI Kurucusu & Berlin Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şahin Albayrak oldu. ANSİAD üyelerine “Geleceğin Akıllı Şehirleri Yapay Zeka: Dün, Bugün ve Gelecek” konulu bir sunum gerçekleştiren Albayrak, konu ile ilgili kendisine yöneltilen soruları da yanıtladı. Yapay zekanın gelişme sürecini anlatan Albayrak, olumlu ve olumsuz taraflarını aktardı.

“DAHA KARARLI VE CESUR ADIMLAR ATMAK ZORUNDAYIZ”

Toplantının açılış konuşmasını gerçekleştiren ANSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Özbek, yapay zekanın artık sadece teknoloji firmalarının değil; işletmelerin, girişimcilerin, kamu kurumlarının ve bireylerin de vazgeçilmez bir aracı haline geldiğini söyledi. Akıllı şehirlerin bu teknolojik ilerlemeler sayesinde yalnızca altyapının değil, yaşam kalitesinin de yeniden tanımlandığı bir modele dönüştüğüne işaret eden Özbek, “Türkiye’de bu alanda kıymetli bilim insanlarımız ve başarılı girişimlerimiz olsa da, küresel sıralamalarda henüz hak ettiğimiz yerde değiliz. IMF’in Yapay Zeka Uyum Endeksi’nde 50’nci sıradayız. Akıllı şehirler sıralamasında Ankara 98, İstanbul ise 111’nci sırada yer alıyor. Bu tablo bize gösteriyor ki, açıklanan teşvik paketlerine rağmen daha kararlı ve cesur adımlar atmak zorundayız” dedi.

“İNSAN ODAKLI TEKNOLOJİ POLİTİKALARI TERCİH DEĞİL, ZORUNLULUK”

1 yıl önce Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan Yapay Zekâ Yasası’nın hâlâ beklemede olduğuna işaret eden Özbek, şöyle konuştu:

“Bu durum, alana dair düzenleyici çerçevenin hâlâ netleşmediğini ve atılması gereken adımların önemini ortaya koyuyor. Bugün ‘akıllı şehir’ kavramı yalnızca akıllı kavşaklarla sınırlı değil. Açık veri sistemleri, çevresel sürdürülebilirliğin ötesine geçerek sanayi, ticaret ve turizmi dönüştürüyor. Akıllı lojistik çözümleri, KOBİ’lerin verimliliğini artırıyor. Japonya’nın ‘Toplum 5.0’ vizyonunda olduğu gibi, insan odaklı teknoloji politikaları artık bir tercih değil, bir zorunluluk. Ancak Türkiye’de hâlâ şehircilik vizyonu ve yerel yönetimlerin yetki ve kaynaklarına dair net ve ortak bir anlayıştan yoksunuz. Yerel yönetimlerin merkezi bütçedeki payı sadece yüzde 4’tür. Bu tabloyu değiştirmeden yerel kalkınma, inovasyon ve demokratik katılım sağlanamaz. Yerel ekonomi, yerel demokrasi ve yerel inovasyon bir bütün olarak düşünülmeli.”

"BU DÖNÜŞÜMÜN DIŞINDA KALAMAYIZ"

“Antalya özelinde de bu başlıklar büyük önem taşıyor. Şehrimizin ekonomisi büyüyor. Ancak bu büyümenin niteliğini sorgulamalıyız” diyen Özbek, “Küçük ölçekli işletmelerin sayısı artsa da orta ve büyük ölçekli firmalar aynı hızda gelişemiyor. Oysa sermayesi güçlü, dijital dönüşüme ve yapay zekaya yatırım yapan firmalar hem daha hızlı büyüyor hem de küresel pazarlarda daha etkin olabiliyor. ANSİAD üyeleri olarak bu dönüşümün dışında kalamayız, kalmamalıyız. Ancak, teknolojiye dayalı kalkınma yalnızca vizyonla olmaz. Ekonomik istikrar, sağlıklı bir inovasyon ortamı, kurallara dayalı yönetim ve erişilebilir finansman da şart” açıklamasında bulundu.

“TEKNOLOJİYİ İZLEYEN DEĞİL, ONU İNSANLIK YARARINA ŞEKİLLENDİREN BİR ŞEHİR OLALIM”

“Antalya bugün turizm ve ticarette belirli bir seviyeyi korusa da istihdam artmıyor, ihracat üç yıldır yatay seyrediyor. Tarımda ve inşaatta yeni yatırımlar ciddi biçimde yavaşlamış durumda” diyen Özbek, “İstihdamdaki bu durağanlık, kayıt dışı ekonomi ve iş gücü kayıplarıyla birleşince verimlilik düşüyor. Finansmana erişim zorlaştıkça bireyler ve işletmeler kredi kartlarına yöneliyor. Takibe düşen kredi oranlarındaki yaklaşık yüzde 200’lük artış, ekonomideki kırılganlığı açıkça gösteriyor. Tüm bu veriler bize net bir mesaj veriyor. Yeni bir büyüme modeline ihtiyaç var. Antalya’nın geleceği; akıllı şehircilik, yaratıcı ekonomi ve döngüsel üretim modeliyle şekillenmeli. Bunun için yapay zeka yalnızca makineleri değil, bizleri de daha akıllı ve stratejik kılmalı. Çünkü akıllı şehir, sadece teknolojiyle değil; katılımcılıkla, sosyal adaletle, fırsat eşitliği ve şeffaflıkla mümkün olur. Sosyal girişimlere, yeşil dönüşüme ve inovasyona alan açarken tarihini, kültürünü ve doğasını da koruyarak geleceğe yürüyen bir şehir olmak zorundayız. Gelin, teknolojiyi sadece izleyen değil, onu insanlık yararına şekillendiren bir şehir olalım. Antalya’yı sürdürülebilir, katılımcı ve yenilikçi bir vizyonla geleceğe taşıyalım” ifadelerini kullandı.

“ARTIK AKILLI SİSTEMLER YAPABİLİYORUZ”

Yapay zekanın ortaya çıkışı, hangi noktaya geldiği ve nereye gideceği konularında bilgi veren Prof. Dr. Şahin Albayrak ise, “Yapay zekanın insanlar tarafından bu kadar çok kullanılmasının en büyük nedeni, yapay zeka sisteminin insanlara çok büyük yardımının olması. Biz artık akıllı sistemler yapabiliyoruz. Bunlar, insana benzer tavır sergileyen sistemler. Oturup sohbet edebiliyoruz. Sadece sorulara cevap vermiyor. Açıklama yaparak sorduğunuza bağlı olarak o da soru sorabiliyor” şeklinde konuştu.

“ESKİ BİR TEKNOLOJİ, ARTIK HER ŞEYİN İÇİNDE OLACAK”

Yapay zekanın eski bir teknoloji olduğunu kaydeden Albayrak, ilk olarak 1956 yılında düzenlenen bir etkinlikte problemin tanımlanmasıyla ilgili kullanıldığına işaret etti. Yapay zekanın gelişim sürecini anlatan Albayrak, “Yapay zeka o kadar hızlı gelişecek ki artık her şeyin içinde olacak. Yapay zeka ve dijital dönüşüm her şeyin içine girecek. ChatGPT bir başlangıçtı. Bundan sonraki sistemler bizi daha iyi destekleyecek. Bireye adapte olabilen sistemlerle daha kolay iletişim kurabiliriz. Bu sistemler, bundan sonra belki sadece el hareketleriyle veya yüzümüzle, beynimizle daha iyi iletişim halinde olacak. En önemli olan şey daha fazla veri getirecekler. Bu, bütün bilim insanlarının hedeflediği bir sistem. Gelecekte daha akıllı olmak istiyoruz. Geleceğin yapay zeka sistemleri daha akıllı olacak. Bizimle konuştukları zaman öğrenme kabiliyetine sahip olacaklar. Yapay zekanın girmediği hiçbir şey olmayacak” dedi.

“VERİMLİLİĞİMİZİ YUKARI ÇIKARACAK”

Yapay zekanın uygulama alanlarıyla ilgili de açıklama yapan Albayrak, “Birincisi otomotivde olacak. Yollarımız, ulaşım, enerjimiz, altyapımız, binalarımız her şey akıllı olacak” diyerek yapay zekalı bir otobüsü örnek gösterdi. Yapay zekanın sağlıkta da sıklıkla kullanılacağına işaret eden Albayrak, teşhis ve tedavilerde çok büyük yarar sağlayacağına işaret etti. Yapay zekanın siber saldırılara karşı da çok etkili olacağına dikkat çeken Albayrak, siber saldırıların önceden algılanabileceğini söyledi. Sanayide de kullanılacağını belirten Albayrak, “Bundan sonra çok veri toplayacağız. Yapay zeka sistemleri hava ve ışık kalitesini, her şeyi ölçecek. Öyle bir ortam oluşturacak ki, bizim verimliliğimiz yukarı çıkacak ve sağlıklı kalmamızı sağlayacak” açıklamasında bulundu.

“BEYNİMİZE NE OLACAK?”

Teknolojik gelişmeye ayak uydurmak zorunda olduğumuzu söyleyen Albayrak, bunun için yapay zeka sistemlerine ihtiyaç olduğunu ifade etti. Sistemler akıllılaştıkça insanların düşünme yetisinin zayıflayacağına işaret eden Albayrak, bunun daha genç yaşlarda Alzheimer olma riskini getireceğini belirtti. “Madalyonun iyi ve kötü tarafı vardır” diyen Albayrak, şunları söyledi:

“İyi tarafı yapay zeka hayatımızı çok kolaylaştıracak. Hayat kalitemizi daha yukarı çekecek. Daha verimli ve sağlıklı olacağız. En büyük tehlike, yapay zeka bizim yerimize düşünürken beynimize ne olacak? Yapay zeka sistemini kullanırken bizim sosyal sistemimiz ne olacak? İnsanlar evlerinde birbirleriyle konuşmayacak hale gelecek. Kendi yapay zeka sistemleriyle konuşacak. Umarım bu tehlikelerin önüne geçilebilir. Bazı iş sahalarında işsizliği de beraberinde getirebilir. Örneğin şoförlük. Ben, yeni iş sahalarının ortaya çıkacağına inanıyorum. İlk etapta soğuk dalga ile karşılaşabiliriz ama zaman içinde uyum sağlarız.”

“YAPAY ZEKA KABİLİYETİ OLAN VE OLMAYAN ÜLKELER OLUŞACAK”

Yapay zeka kabiliyeti olan ve olmayan ülkelerin oluşacağını kaydeden Albayrak, “Yapay zeka konusunda araştırma yapan, eğitimli uzmanlara sahip olanlar master, diğer ülkeler köle olacak. Her ülkenin hedefi master tarafında olmak. Umarım Türkiye de bu konuda iyi çalışır” şeklinde konuştu. HABER: YUSUF KATRAĞ