TOROSLARIN ETEĞİNDE ZORLU ’KÖMÜR’ MESAİSİ

Mersin'in Silifke ilçesinde bir çok aile, Toros dağlarının eteğinde meşe ağaçlarından elde ettikleri zorlu kömür üretimi ile geçimlerini sağlıyor. Ateşin başında nöbet tutan, tozun içinde çalışan aileler, yıllardır bu şekilde ekmeklerini helalinden kazanarak yaşamlarını sürdürüyor.

Türkiye'nin bir çok alanda önemli üretim merkezlerinden Mersin'in yüzde 53'ü orman varlığı farklı üretimleri de ortaya çıkarıyor. Bu üretimlerden biri de "meşe kömürü" olarak dikkat çekiyor. Toros dağlarının eteklerinde tapulu arazilerde de yetişen meşe ağaçları sayesinde özelikle 20-25 kişilik kalabalık aileler tarafından üretilen kömür zahmetiyle biliniyor. Silifke ilçesi Keşli Türkmenli Mahallesi'nin bin 500'lü rakımlarında Saraç ailesi de altın ve kara elmas olarak adlandırdıkları meşe kömürünün üretimini yapıyor. Dededen toruna bir çok aile üyesinin birlikte mesai yaptığı mangal kömürü üretimi sayesinde aile 33 yıldır aralıksız geçimlerini yaktıkları kömür ocakları sayesinde sağlıyor.

"Zahmetli ve tehlikeli bir iş"

1992 yılında meşe kömürü üretimine başladıklarını belirten baba Sait Saraç, Silifke ilçesinin Toros dağları eteklerinde ailesiyle birlikte mangal kömürü ürettiklerini söyledi. Mangal kömürünün her ağaçtan olduğunu anlatan Saraç, Adana ve Mersin'in bazı yerlerinde narenciye ağaçlarından üretilen kömür ile meşeden üretilen kömürün bir olmadığına dikkat çekerek "Pınar meşenin kömürü çok kalitelidir" dedi.

Süreci anlatan Saraç, "Odunlar kesildikten sonra depoya geliyor, ortalama 15 ile 22 gün arasında yanıyor. Yanıp bittikten sonra üzerine naylon koyuyoruz, ateş çıkmasın hava almasın diye. Hava almadan biz kömürleri 10 gün soğutuyoruz ardından çıkarıp satışa hazırlıyoruz. Zahmetli ve tehlikeli bir iş. 24 saat nöbet tutuyoruz, arada 2 saat uyuyabilirsin ama hava rüzgarlı ise en fazla yarım saat veya bir saat zarar vermez. Ondan sonra zarar verir, odunlar kül olur kimseye fayda sağlamaz" diye konuştu.

Yerinde 35-42 TL, marketlerde 2 katına

Yılda 80 ile 150 ton arasında üretim yaptıklarına da değinen Saraç, bu sene hava sıcak olduğu için üretimin 80 ton civarında kaldığını kaydetti. Meşe kömürünün toptan kilogram satış fiyatının 35 ile 42 TL arasında olduğunu da belirten Saraç, "Türkiye genelinde kömür piyasası budur. Yalnız bazı market ve bakkalların önünde çok yüksek fiyatlara satıyorlar. Ben burada ailece çalışmama rağmen yüzde 20 ile 30 arasında ancak bir kazancım oluyor ancak bizden 35 ile 40 arasında alınan kömürleri 80 ile 150 arasında satabiliyor. Arada çok fark var. Vicdanlarına bırakıyorum. Bence çok uçurum bir fark var. Bütün ürünlerde bunu görüyoruz" ifadelerini kullandı. Ocak yaktıkları zaman gece gündüz sürekli nöbet tuttuklarını ve sürekli toz içinde çalıştıklarını anlatan Sinan Esen ise kendi işleri olduğu için başlarında kimse olmadığını rahat çalıştıklarını ifade etti.