Soğuk hava fiyatları artıracak

Antalya’da son bir haftadır yaşanan aşırı soğuklar tarımsal üretimi olumsuz etkiledi. Üreticiler, soğuk havaya karşı ürünlerini donmaktan koruyabilmek için seralarında sabaha kadar soba yakmak zorunda kaldı. Soğuk havanın ürün veriminin düşmesine ve hasat sürelerinin uzamasına neden olduğunu söyleyen ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, arz edilen ürün miktarı azalacağı için fiyat artışlarının kaçınılmaz olacağını kaydetti.

Antalya Ticaret Borsası (ATB) Şubat ayı olağan meclis toplantısı, Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci başkanlığında gerçekleştirildi. Yönetimin bir aylık çalışmasıyla ilgili üyelerin bilgilendirildiği toplantıda konuşan ATB Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, tarım, ekonomi ve kente ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. Son bir haftadır yaşanan soğuk havaya dikkat çeken Çandır, üreticilerin ürünlerini don tehlikesine karşı koruyabilmek için gece gündüz demeden mücadele ettiklerine işaret etti. Soğuk havanın ürün veriminin düşmesine ve hasat sürelerinin uzamasına neden olduğunun altını çizen Çandır, arz edilen ürün miktarında yaşanacak azalmadan dolayı önümüzdeki günlerde fiyatların artacağına dikkat çekti.

HAL YASASI’NDA DÜZENLEME ÇALIŞMASI

Yönetim Kurulu Üyeleri ve Meclis Başkanı Erdoğan Ekinci ile birlikte Antalya Toptancı Hal Yaş Sebze ve Meyve Komisyoncuları Derneği’ni ziyaret ettiklerini belirten Çandır, “Ziyaretimizde, Hal Kanunu olarak bilinen 5957 sayılı kanunda bazı düzenlemeler yapılması konusu, piyasanın işleyişi ve karşılaşılan sorunlar hakkında görüş alışverişinde bulunduk. Hal Yasası ile ilgili çalışma grubumuzun yaptığı çalışmalara ve önerilere önümüzdeki günlerde ilgili kesimlerle tartışarak son halini vereceğiz. Ardından Birliğimize ve Ticaret Bakanlığı’na sunacağız” dedi.

“REKABETÇİLİĞİMİZİN ZAYIFLAMASI İHRACATI GERİLETTİ”

Ay başında domates başta olmak üzere yaş sebze ve meyve ihracatında yaşanan gerilemenin sıkça gündeme geldiğini hatırlatan Çandır, “Meclisimizde ve komitelerimizde de sıkça dile getirildiği gibi, son 2 yıldır devam eden bu gerilemenin bir kısmı döviz kuru kaynaklı. Diğer bir kısmı ise girdi maliyet artışlarından kaynaklanmakta. Antalya olarak ihracatımızın amiral gemisi olan yaş sebze ihracatımız 2024 yılında miktar bazında yüzde 15, değer bazında yüzde 13 gerileyerek 441 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. Gerilemenin temel sebebi ise rekabetçiliğimizin zayıflamasından. İhracatçılarımız, yıllar boyu uğraşarak oluşturdukları yurtdışı pazarlarda son zamanlarda rakiplerimizle rekabet edemez hale geldi. Pazarlarını ve müşterilerini kaybetmemek adına maliyetinin altında fiyatla ihracat yapmaktalar. Halbuki bizim ihraç ürünlerimiz belirli standartlara ve fiyat rekabetine dayalı ürünlerdir. Bunun için de içerdeki maliyet yapısı son derece belirleyicidir. Maliyetlerdeki artış hızı, döviz fiyatı artış hızını geçerse ihracat yapmak son derece zorlaşır ve zaten düşük katma değer oranı daha da geriye gider” açıklamasında bulundu.

“SIKINTILAR SADECE FİYAT VE MALİYET ÜZERİNDEN OKUNMAMALI”

Girdi maliyetlerindeki artış bakımından 2024 yılının zor bir yıl olduğunun altını çizen Çandır, şöyle konuştu:

“Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi (Tarım-GFE) yıllık yüzde 32.92, Tarım Ürünleri Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 35.54, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yıllık yüzde 27.20 ve Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) ise yıllık yüzde 20.47 arttı. Ancak, ihracatta yaşadığımız sıkıntılar sadece fiyat ve maliyet üzerinden de okunmamalı. Kontrol altında olan ve olmayan diğer nedeler de bu sıkıntıları bir bütün olarak ortaya çıkarmakta. Yani bugünlerde yaşamakta olduğumuz zorluklar, çoklu bozucu nedenlerin yıllar boyu birikerek karşımıza çıkardığı bir sonuçtur. Bu çoklu nedenlerin başında da ekonomik bakımdan; yüksek enflasyon, yüksek faiz ve görece olarak düşük kur gelmekte. Dolayısıyla üretim yapıp ihraç etmenin motivasyonu da her geçen gün gerilemekte. Sonuç olarak rekabet gücümüzün zayıflamasıyla birlikte, ihracat hızımız yavaşlamakta. Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre Ocak ayında ilk kez ihracat yapan firma sayımız bin 90 ile son yılların en düşük seviyesinde gerçekleşti. Önümüzdeki dönemde bu darboğazdan çıkmanın temel yolu ise tek faktöre odaklanmış politikalar yerine katılımcı ve kapsayıcı bir anlayışla çok yönlü ve eş zamanlı politikalar uygulamaktır. Bu politikalar belki daha yavaş bir hızda uygulamaya geçirilecektir, ancak etkileri sayesinde daha sürdürülebilir olacaktır.”

“KİRALIK TARIM ALANLARI İÇİN ACİLEN BİR DÜZENLEME YAPILMALI”

Antalya’daki kiralık tarım alanlarında fahiş kira taleplerinin olduğunu kaydeden Çandır, “Kentimiz tarım alanları, pek çok açıdan özel bir öneme sahip. Ancak her geçen gün artan imar baskısı nedeniyle tarım alanlarımız hızla yok olmakta. Özellikle son birkaç yıldır, arazi sahipleri tarafından uygulanan kira artışları tarımsal faaliyetlerin sürdürülebilirliğini tehdit eder hale geldi. Meslek komiteleri toplantılarımızda da gündeme gelen bu konuda üyelerimiz; arazi sahiplerince kira artışlarında yatırımlar göz ardı edilerek fahiş kira talepleri olduğunu ifade ettiler. Talep edilen kira artış oranlarının keyfi olduğunu ve talep edilen kiralarla üretimde kalmanın imkânsız hale geldiğini paylaştılar. Yüzde 41’lik pay ile örtü altı üretimde Türkiye’nin merkezi konumunda olan Antalya’da tarımsal üretimin sürdürülebilirliği tarım, gıda ve ekonomi politikaları açısından kritik öneme sahip. Üyelerimiz, üretimde sürdürülebilirliğin korunması, ticaretin, ihracatın ve yeni yatırım kararlarının olumsuz etkilenmemesi için kiralık tarım alanları için acilen bir düzenleme yapılmasını talep etmekte” diye konuştu.

FİNANSMANA ULAŞIM ZORLUĞU

Tarıma Dayalı Yatırımların Desteklenmesi ve Bireysel Sulama Sistemlerinin Desteklenmesi konularında yayımlanan tebliğler ile hibeye esas proje tutarı üst limitlerinin niteliğine göre yüzde 30 ila yüzde 70 oranlarında yükseltildiğini belirten Çandır, “Ancak Hazine destekli tarım kredilerine ait üst limit güncellemesi henüz yapılmadı. Üyelerimiz, yatırım ve işletme maliyetlerindeki artışa paralel olacak biçimde üst limitlerin günümüz koşullarına uygun olarak güncellenmesini talep etmekte. Diğer taraftan ticari kredi faiz oranlarında geçtiğimiz yıla oranla bir gevşeme olduğunu, ancak bankaların limit aşım problemleri nedeniyle kredilere ay ortasına kadar erişebildiklerini, ay ortasından sonra limitlerin dolduğu gerekçesiyle kredi kullanımının zorlaştığını bununda nakit akışlarında sorunlar yarattığını paylaşmışlardır” ifadelerini kullandı.

“SOĞUK HAVA TARIMSAL ÜRETİMİ ETKİLİYOR”

Son bir haftadır yaşanan aşırı soğuklara dikkat çeken Çandır, “Soğuk hava, yaş meyve sebze ve kesme çiçek üretimi başta olmak üzere tarımsal üretimi etkilemekte. Öncelikle, gece gündüz demeden ürünlerini korumak için büyük bir fedakârlıkla çalışan üreticilerimize kolaylıklar diliyorum. Soğuk hava, ürün veriminin düşmesine ve hasat sürelerinin uzamasına neden olmakta. Dolayısıyla arz edilen ürün miktarı azalacağı için bu dönem fiyat artışları kaçınılmaz olacaktır. Şu ana kadar ketimizde herhangi bir toplu don zararı bildirimi bulunmamakta. Narenciye bahçeleri ve tropikal meyvelerde soğuk kaynaklı zararlar gözlemlense de önümüzdeki aylardaki hava koşulları belirleyici olacaktır” dedi.

“ANTALYA’NIN ÜRETTİĞİ KATMA DEĞERİN DAHA GÖRÜNÜR HALE GELMESİNİ İSTİYORUZ”

Antalya’nın, ülke genelinde en fazla vergi veren 6. kent konumunda olduğunu söyleyen Çandır, “Kentimiz, yaklaşık 40 milyar lira değerinde artı değer yaratmakta. Ancak, birçok firma merkezinin İstanbul başta olmak üzere diğer illerimizde bulunması nedeniyle bu vergiler doğrudan Antalya’nın hanesine yazılmamakta. Gelişen teknolojiyle birlikte önümüzdeki yıllarda kazancın elde edildiği ilin hanesine yazılmasını sağlayacak düzenlemelerin hayata geçirileceğine inanıyoruz. Bu sayede, Antalya’nın ürettiği katma değer daha görünür hale gelecek ve kentimizin ekonomik gücü daha net bir şekilde ortaya çıkacaktır” diyerek 36. Vergi Haftası’nı kutladı.

HİSARCIKLIOĞLU’NA KUTLAMA 

Konuşmasının sonunda 150 ülkenin odalarını bir çatı altında birleştiren Dünya Odalar Federasyonu Başkanlığı’na yeniden seçilen TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nu ve TOBB’un 73. kuruluş yıl dönümünü kutlayan Çandır, Ramazan ayının da herkese hayırlı olmasını diledi. Toplantıda meclis üyeleri de sektörleriyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. HABER: YUSUF KATRAĞ